بیماری‌های غده تیروئید

کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید وضعیتی است که غده تیروئید قادر به تولید هورمون کافی نیست. از آنجا که هدف اصلی هورمون تیروئید «تنظیم متابولیسم بدن» است ، درواقع مبتلایان به این بیماری علائم مرتبط با کم شدن متابولیسم بدن را دارند.
 

علائم کم‌کاری تیروئید:
- خستگی یا ضعف عضلانی
- تند شدن ضربان قلب
- تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
- افزایش فرکانس حرکات روده
 
 

درمان پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید با داروهای ضد تیروئیدی که در تولید هورمون‌های تیروئید تداخل دارند قابل درمان است (در درجه اول متیمازول؛ پروپیلتوریوراسیل که اکنون فقط در زنان در ۳ ماهه اول بارداری استفاده می‌شود). گزینه دیگر، درمان با ید رادیواکتیو برای آسیب رساندن به سلول‌های سازنده هورمون‌های تیروئید است.
 
 
 
 
پیشگیری از بیماری‌های تیروئید
 

اولین اقدامات پیشگیرانه
1) اصلاح کمبود ید: در بیشتر افرادی که در مناطق دچار کمبود ید زندگی می‌کنند، تنها عارضه‌ای که دیده می‌شود گواتر است که ترشح هورمون‌های تیروئید و غلظت آن در سرم طبیعی است. اگر در منطقه‌‌ای کمبود ید شدید باشد، علائم شدید عصبی و ذهنی یا کم‌کاری تیروئید یا هر دو مشاهده می‌شود و شکل‌های گوناگون کرتینیسم نمایان می‌شود.
2) قطع مصرف دخانیات : عامل خطر دیگری که در بروز بیماری‌های تیروئید نقش دارد، استعمال دخانیات است. گواتر و بیماری‌های خودایمنی تیروئید (بیماری‌هاشیموتو، بیماری گریوز و عوارض چشمی ) که با استعمال دخانیات در ارتباط هستند.
3) ارتباط مصرف الکل و پرکاری تیروئید
 
 
 
 
 
دومین اقدامات پیشگیرانه

در این مرحله افراد به ظاهر سالم که در حال حاضر بیماری خفیفی دارند ولی در آینده بیماری آنها بروز می‌کند یا افراد سالمی که زمینه بیماری دارند و می‌تواند در آینده خطرساز باشد، غربالگری می‌شوند.
1) کم‌کاری مادرزادی تیروئید: مهم‌ترین مورد برای پیشگیری ثانویه در بیماری‌های تیروئید، غربالگری نوزادان است که گرچه برای تشخیص کم‌کاری مادرزادی تیروئید است. تشخیص و درمان به موقع این بیماری سبب می‌شود از اختلالات جسمی و ذهنی ناشی از کم‌کاری در کودکان پیشگیری شود.
2) اختلالات بالینی تیروئید: غربالگری در جامعه برای تشخیص مبتلایان به کم‌کاری یا پرکاری خفیف(بالینی) را که علائم بالینی واضحی ندارند، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. سابقه چنین غربالگری در برخی کشورهای جهان وجود دارد و به تازگی در ایران نیز انجام شده است.
3) تشخیص سرطان تیروئید با اولتراسونوگرافی: سونوگرافی تیروئید روش بسیار مطمئنی برای بررسی ۳۹ گره تیروئید و نیز اندازه (حجم) تیروئید است.
4) غربالگری تیروئید گره‌دار با کلسی‌تونین: در فردی که دچار گره ۴۷ سیتولوژی تیروئید است، اندازه‌گیری کلسی‌تونین می‌تواند سرطان مدولری تیروئید را خیلی زودتر از روش‌های معمولی تشخیص دهد.
5) غربالگری با RET   
6) غربالگری تیروئید در بارداری: کم‌کاری و پرکاری آشکار تیروئید در خانم‌های باردار سبب بروز اختلالات قابل اهمیت در پیامد بارداری و نیز در رشد و تکامل جنین و شناخت این بیماری‌ها و درمان نوزادان می‌شود.
7) افتالموپاتی گریوز: انتخاب نوع درمان مناسب می‌تواند از تشدید افتالموپاتی و عوارض ناشی از آن جلوگیری کند. نشان داده شده است که درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو در افراد مبتلا به افتالموپاتی در مواردی سبب تشدید عارضه چشمی و مقاومت آن به درمان‌های معمولی می‌شود.
 
 
 
 
 

سومین اقدامات پیشگیرانه

1) بیماری‌های یاتروژنیک: تجویز مقادیر زیاد داروهای تیروئیدی و ضدتیروئیدی می‌تواند با عوارض وخیم همراه باشد که اجتناب از آن، از موارد پیشگیری ثالثیه به حساب می‌آید.
2) بارداری و اختلالات تیروئید
3) توقف بیماری با مراقبت‌های مطلوب: درمان کم‌کاری تیروئید باید با دقت انجام شود و با آموزش درست بیمار و همراهان او با ارزیابی دائمی همراه باشد وگرنه درمان کنترل نشده ممکن است به عواقب وخیم‌تری بینجامد.
 
 

 

 
آخرین بروز رسانی : 1402/03/04